2022 Yılı FinTech Sektörü İçin Nasıl Geçti? 2023'de Bizi Neler Bekliyor?

7 min readDec 30, 2022

Bu yazıda 2022 yılında Türkiye’de ve dünyada gerçekleşen FinTech ile ilgili önemli haberleri yazmaya çalışacağım. Sonrasında da kendim açımdan 2022 de FinTech konularında neler yaptım, 2023 de neler yapacağım onları anlatmaya çalışacağım.

Şubesiz (Dijital) Bankacılık

29 Aralık 2021 günü yayınlanan yönetmeliğe göre, şubesi olmadan sadece dijital olarak kurulabilecek bankaların açılmasına izin verildi. Bu yönetmelik sayesinde belirli bir sermayenin üzerinde tutarlar ile şube olmadan sadece dijital olarak hizmet verebilecek bankalar kurulabiliyor. Bu bankalar normal bankaların verdiği hizmetlerin tamamını verebiliyor. Tek şart ise şube açmamak.

Kuruluş Şartları

Dijital bankaların asgari ödenmiş sermayesinin en az 1 milyar TL olması gerekiyor.
Dijital bankaların fiziksel şube açmaları yasak. Sadece genel müdürlük ve bu müdürlüğe ait hizmetler için fiziksel ofis açabilir.
Dijital banka başvurusu yapan kişi ya da kurumların, ilgili bankayı kurma ve yönetme konularında teknik becerileri başvuru aşamasında değerlendiriliyor. Teknik olarak bu işi yapabilecek kuruluşlara yetki veriliyor.

Şubesiz bankacılık ile banka maliyetleri düşeceğinden, fiziki bankalara daha az maliyetle hizmet verilecek. Bu sayede özellikle bireysel bankacılık işlemlerinde rekabet 2023'de daha da artacaktır.

https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/12/20211229-6.htm

FAST

Geçmiş yıllarda hayatımıza giren, hızlı ve kesintisiz para transferi sağlayan FAST sisteminde hayatımızı daha da kolaylaştıracak hizmetler verilmeye başlandı. Kolay Adresleme ve QR İle Ödeme servisleri daha hızlı ödeme ve para transferi yapma olanağı sağladı.

Kolay Adresleme

Kolay Adresleme servisi ile artık IBAN ya da hesap numarası ile para gönderme derdi sona erdi. Kolay Adresleme ile, telefon numarası, tc kimlik numarası ya da e-posta adresi ile kolay ve hızlı şekilde para transfer edilebilir oldu. Ayrıca FAST üzerinden yapabileceğiniz bu işlemde 7x24 bu işlemleri yapabiliyorsunuz.

Ayrıca FAST sistemi üzerinden yapılabilecek transfer üst limiti 10.000 TL’ye çıkarıldı.

https://fast.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/fast/kolas

Elektronik Para Kuruluşu Lisanslarının Verilmesi

Uzun zamandır Elektronik Para Kuruluşu Lisansı bekleyen şirketlere 2022 yılı içerisinde ilgili izinler TCMB tarafından verildi. Bu sayede bu şirketlerin sanal postan dijital bankacılığa kadar bir çok finansal teknolojide hizmet vermesinin önündeki engeller kalktı. 2023 yılında bu lisansı alan şirketlerin ürünlerini piyasaya sürmesiyle sektördeki hareketlilik daha da artacaktır.

21 Ağustos 2022 tarihinde ilgili lisansı almaya hak kazanan şirketler:

As Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para A.Ş.
Bingo Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş
BRQ Link Ödeme Hizmetleri A.Ş.
DSM Ödeme ve Elektronik Para Hizmetleri A.Ş.
Fzypay Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
Lidio Ödeme Hizmetleri A.Ş.
Moneypay Ödeme ve Elektronik Para Hizmetleri A.Ş.
ParaQR Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
Parolapara Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
Rubik Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
SecurIT Ödeme ve Elektronik Para Hizmetleri A.Ş.
Sundus Ödeme Kuruluşu A.Ş.
Token Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para A.Ş.
Tom Pay Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
TTM Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
Vepara Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.

Bu lisansa sahip tüm şirketleri merak ediyorsanız link: https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Temel+Faaliyetler/Odeme+Hizmetleri/Elektronik+Para+Kuruluslari

Açık Bankacılık (Open Banking)

Açık Bankacılık (Open Banking) ya da bir diğer adıyla Open Bank Data, finansal sistemde yer alan verilerinizin size daha iyi hizmetler sunabilmek adına güvenilir bir şekilde üçüncü parti kuruluşlar ile paylaşılmasını sağlayan bir hizmet türüdür. Dijital dönüşüm sürecinin etkisiyle çok önemli bir konuma gelen bu hizmet, daha modern bir bankacılık hizmeti ve gelişmiş finansal imkanları beraberinde getirir. Tabii bu veri paylaşım işlemi, tamamen müşterilerin rızası ile gerçekleştirilir ve bireylerin paylaşmak istemediği hiçbir veri, farklı kuruluşlarla paylaşılmaz. Açık Bankacılık modeli, kişisel verilerin gizliliği ilkesine uyumlu hizmetler sunar.

https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Duyurular/Basin/2022/DUY2022-48

Açık Bankacılık API’leri ile 2023 yılında tüm bankalardaki işlemlerin tek bir uygulama — platform üzerinden yönetildiği çok fazla ürün çıkması bekleniyor. Bu şekilde her bankanın uygulamasını kullanmak yerine tek bir platform üzerinden tüm banka işlemlerimizi gerçekleştirebileceğiz. Şu anda Garanti Bankası uygulaması üzerinden Open Banking destekleyen bankalara ait hesaplarınızı ekleyerek Garanti uygulamasından diğer bankalardaki hesaplarınızı da yönetebilirsiniz.

Detaylı bilgi : https://www.garantibbva.com.tr/dijital-bankacilik/acik-bankacilik

Finansal Kuruluşların Uzaktan Müşteri Edinmesine İzin Verilmesi

Eskiden bir banka hesabı açmak için şubeye gidip fatura vs gibi adres beyanı sağlayan belgeler ile hesap açılmasını sağlıyorduk. Yeni düzenlemeler ile yapay zeka teknolojisini kullanarak uzaktan kimlik doğrulaması yapılarak hesap açılabilmesinin öndü açıldı. Bu sayede uygulamalar üzerinden müşteri temsicisi ile görüntülü konuşarak ya da NFC, e-imza gibi teknoplojiler ile şubelere gitmeden bir banka müşterisi olunabiliyor.

Tabi bu teknolojileri kullanmak kolaylık olsa da yine bu teknolojileri manipüle etmek isteyen karşı teknolojiler de çıkacaktır. O yüzden 2023 yılında kimlik doğrulama işlemlerini daha da güvenli ve hızlı yapan ürünlerin ortaya çıkması muhtemel.

İlgili yönetmelik : https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/01/20220111-11.htm

Biraz da Kara Haberler

Yetişmiş İnsanlar Göçü

Tüm sektörlerde olduğu gibi finans teknolojileri konusundaki yetkin insanlar ülkeyi terk etmeye devam etti. Ülkemizin içinde bulunduğu siyasi + ekonomik ve politik nedenlerden dolayı güzel insanlar yine ülkemizi terk ettiler. 2023 seçimlerine odaklanan sektörde bu gidiş sonuçlara göre hızlanabilir ya da sonlanabilir. Umarım bu sıkıntıların sona ereceği bir seçim olur.

Blockchain + Kripto Varlıklar

Pandemi döneminde altın çağlarını yaşayan blockchain kripto varlıklarda 2022 yılında rüzgar tersine döndü. $65K seviyelerine çıkan BTC değeri $15K seviyelerine kadar düştü. Buna bağlı olarak tüm kripto varlıklarda da büyük düşüşler oldu ve olmaya devam ediyor.

Tüm bunlar büyük kripto borsalarının hacklenmesi, iflas etmesi ya da kapanması ile blockchain piyasasındaki kara günler 2023 yılında da devam edecek gibi.

NFT

2021 yılında çığ gibi büyüyen NFT teknolojisi bir çok yatırımcının ve girişimcinin hayallerini süsleyen seviyelere çok hızlı şekilde çıktı. Bununla beraber eserlerin dijital yollardan çok yüksek bedellerle satılması, büyük tartışmaları da beraberinde getirdi. Büyük kripto varlıklarında olduğu gibi kuaförlerde de NFT konuşulmaya başladıktan kısa süre sonra çöküşü çok hızlı oldu :)

2023 yılında teknoloji olarak NFT kullanılmaya devam edilecektir. Ancak eserin değeri konusunda fiziksel eserlerle tekrar yarışabilir mi biraz da kripto varlıklardaki piyasanın durumuna bağlı. Şahsi fikrim NFT 21. yüzyılın en büyük keriz silkeleme teknolojisi.

PayPal

PayPal ülkemizde halen kapalı. Bu durum dünya çağında tahsilat ve ödeme işlemlerinde bizi ve ülke vatandaşlarını etkilemeye devam ediyor. 2023 yılında da mevcut ülke şartlatına bakılırsa açılacağını söylemek zor. Umarım seçim falan derken şirinlik olsun diye PayPal’in ülkemizde faaliyet göstermesine kolaylık sağlarlar.

Ukrayna — Rusya Savaşı ve Ambargolar

Savaşı kapitalistler planlar, silah tüccarları organize eder, aptallar başlatır, masumlar ölür!

Yine bir savaş ve yine komşumuzda. Okul hayatımız boyunca ülkemizin stratejik konumunu övüp durduk. Ama bu coğrafya yerine savaşın daha az olduğu İskandinav Yarımadası’nda olsaydık daha huzurlu olabilirdik.

Savaş ile birlikte tüm dünya Rusya’ya ekonomik yaptırımlar uygulamaya başladı. Bunlardan finans teknolojisini en çok ilgilendireni ise VISA ve MasterCard’ın Rusya müşterilerine ait kartların kullanımı kapatması oldu. Bundan dolayı Rusya ile çalışan ya da Rusya’da hizmet veren Rusya dışındaki şirketler ödeme konularında büyük sıkıntılar yaşadı ve yaşamaya devam ediyor. 2023 yılında da bu durumun düzeleceği pek olası değil.

Bu engellerden sonra Rusya da MIR adını verdiği, local olarak kullandığı kart ödeme hizmetini globale açtı ve Türkiye, Çin gibi ülkelerdeki bazı bankalar da bu hizmete bağlanarak Rus MIRCARD müşterilerinden ödeme almaya başladılar. (Bir süre sonra Türkiye amgargo nedeniyle bu servisi kullanmayı bıraktı. )

Ambargolardan sonra Avrupa’da hizmet veren ancak Rusya üzerinden tahsilat yapmaya destek veren ödeme sağlayıcı kuruşuşlar da Rusya ile çalışmayı bir gecede bıraktılar. (Bir gecede fakir kaldık :) ) Sonrasında uzun kaos dönemi geçince Rusya ile çalışan şirketler Rusya’daki local ödeme kuruluşları ile anlaşarak tahsilat yapmayı denemeye başladı.

Benim Açımdan 2022

Teknasyon’da 4. yılımı tamamladım. Yine 2022 yılı içerisinde terfi aldım. Ancak kod yazmayı ilk günkünden daha fazla seviyorum ve 2023 yılında en az 1 yazılım dilinde daha profesyonel seviyede kendimi geliştirmek istiyorum.

2022 yıllında finans teknolojiler konusunda neler yaptık dersem, Teknasyon’da geliştirdiğimiz Zotlo ürünümüzde milyonlarca abonenin tahsilat ve yenileme süreçlerini yürüttük. 2022 yılına kadar sadece kredi kartı ile yaptığımız bu işlemleri 2022 yılında yaptığımız entegrasyonlar ile PayPal, telefon numaraları, wallet’ler gibi tüm ödeme çözümlerinde yapmaya başladık.

Ayrıca ülke bazında local ödeme sağlayıcılarla entegrasyonlar yaparak Zotlo ürünümüzü global çok büyük ve güçlü bir Payment Gateway ve Subscription Management ürünü haline getirdik.

Zotlo, 20+ den fazla banka, ödeme sağlayıcı, operatör vb ödeme sistemi ile entegre çalışabiliyor ve orkestra gibi her ülkeye özel ödeme sistemini kullanabiliyor.

2023 yılında Teknasyon’da çalışmaya devam :) 2023 yılında çıkaracağımız, yine Zotlo altyapısını kullanacak Web2App abonelik yönetimi ve satış projemiz ile sektördeki ilklerden birisini yapacağız. (Şimdilik bu kadarını demiş olayım :) )

Ayrıca Zotlo’ya daha fazla local provider ekleyerek dünyadaki her ülkenin ve her para biriminin tahsilatını sağlayacağız.

Buraya kadar sıkılmadan okuduğunuz için çok teşekkür ederim. Umarım 2023 yılında salgınlar, savaşlar, ekonomik sıkıntılar olmadan tüm dünya ve ülkemiz barış içinde ve huzurlu bir yıl geçiriz.

Yeni yılınızı en içten dileklerimle kutlar, sevdiklerinizle birlikte sağlıklı, mutlu ve başarı dolu nice yıllar geçirmenizi dilerim.